Bewijslast - feiten aannemelijk - bewijs door waarschijnlijkheid - bewijsrisico - risico om het proces te verliezen - bewijsstandaard

Sinds 2020 bevat ons nieuwe Burgerlijk Wetboek een sectie over bewijs (Boek VIII).
Daarin staat dat elke partij de bewijslast draagt van de feiten die zij aanvoeren en van de verplichting die zij proberen af te dwingen.
In sommige gevallen is dat niet altijd mogelijk. Wat dan? De wet voorziet een principe wanneer feiten aannemelijk zijn.

Bewijslast, hoe zit dat in elkaar?
 

De bewijsregels kunnen doorslaggevend zijn in geval van een gerechtelijke procedure, want als de partij met de bewijslast deze niet levert, verliest hij de zaak.

Daarom wordt vaak gesproken over "bewijsrisico".

Bewijsrisico betekent dat zelfs wanneer alle partijen worden geacht mee te werken aan de bewijsvoering, de partij die de bewijslast heeft, het risico draagt om het proces te verliezen indien de gestelde feiten niet bewezen worden. Als er onzekerheid blijft bestaan, zal deze noodzakelijkerwijs in het nadeel zijn van de partij die de bewijslast droeg.

 

Bewijsstandaard: nieuwe regels
 

Er zijn echter nieuwe regels (art. 8.5 & 8.6) over de "bewijsstandaard".

1. Het eerste artikel bepaalt dat het bewijs zeker moet zijn, d.w.z. “met een redelijke mate van zekerheid worden geleverd".
2. Het tweede artikel voert een matiging in: bewijs door middel van redelijkheid voor negatieve feiten (= bewijs dat een feit niet bestaat) en voor positieve feiten (= bewijs van een feit dat bestaat) "waarvan het, vanwege de aard zelf van het te bewijzen feit, niet mogelijk of niet redelijk is een zeker bewijs te verlangen".
    

Deze nieuwe bepalingen stellen dus dat het bewijs niet met absolute zekerheid moet worden geleverd, maar dat een redelijke waarschijnlijkheid voldoende is.

Het bewijs van een negatief feit kan dus worden geleverd door de waarschijnlijkheid van dat feit vast te stellen. ‘Bewijs door waarschijnlijkheid” wordt ook uitgebreid tot bepaalde positieve feiten die materieel niet met zekerheid kunnen worden bewezen of waarvan het bewijs zo moeilijk wordt gemaakt dat het redelijkerwijs niet van een partij kan worden verwacht.